نکته اصلی که در تولید یک برنامه رادیویی لازم است به خاطر داشته باشیم شنیداری کردن ایده و فکرمان است. در واقع از آنجا که در رادیو تنها با صدا (در معنای کلی و عام آن اعم از موسیقی، کلام و افکت) سروکار داریم لازم است با توجه به این عنصر معنا بخش, مراحل و قدم‌های یک برنامه را پیش ببریم.
تنظیم کنداکتور
در جلسه پنجم گفتیم هدف گذاری یک برنامه، مسیر آغاز تا انجام را تبیین می‌کند. اما لازم است هدف در عین حال که با موضوع تناسب دارد به نیاز مخاطب نیز پاسخ دهد.
اما در تولید یک برنامه لازم است موارد زیر را در نظر داشته باشیم:
پس از تعیین کردن مواردی که در بالا ذکر شد لازم است بر اساس مدت، زمان و تعداد برنامه، هدف به صورت جزئی‌تر تعریف شود. به تعبیری با توجه به مدت پخش و همچنین تعداد برنامه‌ها لازم است هدف اصلی را به اهداف جزئی‌تر تقسیم کنیم. با این کار علاوه بر اینکه مسیر رسیدن به هدف طراحی می‌شود و ما در مقام مدیر برنامه سردرگم نمی‌شویم، تکلیف مخاطب نیز روشن است و با شنیدن برنامه دچار سردرگمی نمی‌شود.
قدم بعدی انتخاب فرم و قالب مناسب برای ساخت برنامه است. در واقع قالب و فرم وسیله‌ای (ظرفی) است که ما را به هدف رهنمون می‌کند؛ لذا لازم است مناسب‌ترین فرم انتخاب شود. پس از انتخاب فرم لازم است عوامل برنامه اعم از گوینده، کارشناس، گزارشگر، بازیگر، افکتور، نویسنده و ... را انتخاب کنیم. در واقع با توجه به اینکه وظیفه تهیه کننده ایجاد هماهنگی میان عوامل برنامه است، لازم است چنانچه به عنوان تهیه کننده در برنامه حضور داریم قبل از آغاز کار، عواملی را که حضور آن‌ها در برنامه ضروری است انتخاب و قبل از شروع برنامه نقش هر یک را تعریف کنیم. به عنوان مثال متن برنامه باید از قبل به نویسنده سفارش داده شود. سفارش یا انتخاب موسیقی یکی دیگر از قدم‌های اساسی در برنامه سازی است؛ سفارش گفت‌وگو یا گزارش‌های مورد نیاز اعم از دیدگاه‌های مردمی، گفت‌وگو با کارشناس و یا مقام مسئول و ... نیز از دیگر قدم‌ها در برنامه‌سازی است.
در واقع آنچه انجام می‌دهیم به تعبیر رادیویی‌ها «تنظیم کنداکتور» برنامه است. در این کنداکتور علاوه بر بخش‌های مختلف برنامه و نحوه چینش آن‌ها، عوامل مختلف و نقش هر یک را در برنامه معین می‌کنیم. تنظیم آیتم‌ها در طول برنامه نیز در کنداکتور لحاظ می‌شود. در واقع کنداکتور یا جدول پخش یک برنامه فهرستی از بخش‌های مختلف برنامه است که علاوه بر این که ترتیب بخش‌های مختلف برنامه را نشان می‌دهد، نقش هر یک از عوامل را نیز مشخص می‌کند. در کنداکتور بخش‌هایی که قرار است موسیقی به کار برود را مشخص می‌کنیم. چرا که موسیقی به عنوان بخشی از پیام، لازم است در محل مناسب به کار گرفته شود.
در بخش بعدی به ترتیب به بخش‌هایی که در مجموع یک برنامه را هویت می‌بخشند خواهیم پرداخت.
اما تمرین:
یکی دو برنامه رادیویی را که شنیده‌اید دوباره مرور کنید. بخش‌های مختلف آن اعم از کلام مجری، بخش کارشناسی، موسیقی و ... در مجموع کنداکتور آن را بر روی کاغذ بنویسید.
توالی آیتم‌ها به نظر شما چگونه بود.
اگر شما تهیه کننده این برنامه بودید، آیتم‌ها را چگونه تنظیم و فهرست می‌کردید.
