مدل‌های سیاست‌گذاری ارتباطی

مدل‌های سیاست‌گذاری ارتباطی

سیاست گذاری ارتباطی، مفاهیم، مقولات، مدل‌ها و نسبت آن با مقولاتی چون برنامه‌ریزی ارتباطی موضوع مجموعه گفتارهایی از دکتر هادی خانیکی از صاحب نظران این عرصه و عضو هیات علمی دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی است. دکتر خانیکی در گفتار اول به تعریف سیاست‌گذاری و برنامه ریزی ارتباطی و تفاوت‌ها و روابط این دو با هم پرداخته است. گفتار دوم به بررسی مدل‌های الگوریتمی و هوریستیک اختصاص دارد.

***

 

در سیاست‌گذاری ارتباطی، هر نوع رسانه‌ای که در معرض سیاست‌گذاری قرار می‌گیرد، فرض گرفته می‌شود که در یکی از این دو وضعیت قرار دارد. یا رسانه دارای یک مسئولیت و رسالت ثابت و معینی است و در یک قالب مکانیکی قرار داشته و در برابر تغییر ساخت مقاومی دارد و یا این‌که دارای نقش های از پیش تعیین نشده است و در عالم واقع از تغییرات پرشتاب تری برخوردار است. به تناسب تعریف اول که رسانه را در یک فضای کمتر دست خوش تغییر و با نقش‌ها و مسئولیت‌های از پیش تعیین شده قلمداد می‌شود، مدل الگوریتمی یا یک مدل خطی را در نظر می‌گیرند و به تناسب موقعیت دوم یعنی موقعیت دائما در حال تغییر الگوی هوریستیک ترسیم می‌شود.

در مدل الگوریتمی جهت‌گیری ها از ابتدا قابل پیش بینی است. در این الگو هدف کاملا روشن و مشخص است، راه‌های رسیدن به آن هم قابل پیش‌بینی و برنامه‌ریزی است. اما در الگوی هوریستیک یا الگوی «چند پایانی»، هدف مبهم تر، کلی تر و به عبارتی فلسفی تر است. راه‌های رسیدن به آن هم متنوع و متعدد است. مثلا وقتی سخن از این است که در یک زمینه کمی مثل برنامه ریزی کامپیوتری ورود پیدا کنیم، پیش فرض‌های معطوف به آن، بیشتر به مدل الگوریتمی نزدیک است، چون همه اجزای آن قابل پیش بینی است. اما وقتی که از یک مقوله اجتماعی با سیاسی یا فرهنگی سخن می‌گوییم، در حالی که در وضعیت پیش رو ممکن است نتایج بسیار متفاوتی شکل بگیرد، قطعا الگو هوریستیک خواهد بود و راه‌هایی که برای دستیابی به هدف هم در نظر گرفته می‌شود، می‌تواند متفاوت باشد.