چگونه یک پاورپوینت خوب تهیه کنیم؟

یکی از کارهایی که مدیران برعهده کارشناسان می‌گذارند تهیه پاورپوینت برای ارائه در جلسات است. این پاورپوینت‌ها بسیار مهم هستند زیرا مدیران دوست دارند ارائه‌هایی تاثیر گذار و اقناعی داشته باشند.

کارشناس تهیه کننده پاورپوینت می‌تواند هر کسی باشد و بنا بر هر سلیقه‌ای آن را تهیه کند. اما کارشناس ارتباطات یا روابط‌عمومی‌ تنها بر اساس سلیقه کار نمی‌کند. او می‌داند که چطور از ابزارهایش برای تاثیرگذاری بیشتر استفاده کند. ابزارها همان امکاناتی هستند که نرم افزار برای طراحی در اختیار ما قرار داده است. مانند: فونت، نمایش صفحه، شکل حرکت صفحه و اجزایش و...

 برای دانستن این که چگونه ابزارها را به ‌کار بگیریم باید برای انتخاب هر یک از عناصر که استدلال محکمی‌ داشته باشیم. استدلال: «این عنصر را انتخاب کردم، چون قشنگ‌تر است» قبول نیست. با این روش بعد از مدتی برای مقصود مشخص بهترین عنصر هر ابزار را بدست می‌آوریم و برایش یک استدلال محکم هم خواهیم داشت. مثلا شما خواهید دانست که از چه فونت، شماره و رنگ‌هایی برای حروف و زمینه استفاده کنید که حتی در شرایط نمایش با ویدئوپروژکشن و تاریک نبودن کامل اتاق نوشته‌ها دیده شوند.

این فرآیند در صفحه‌بندی نشریات هم اتفاق می‌افتد. کم­کم شما پاورپوینتی طراحی می‌کنید که مخاطب از آن لذت می‌برد گر چه نمی‌داند چرا. در این مطلب و مطالب بعدی با چند استدلال درباره ویژگی های متن، حرکت و صدا در پاورپوینت آشنا می‌شویم. البته این استدلال‌ها می‌تواند بنا به هدف و نوع استفاده پاورپوینت متفاوت باشد. ارائه باقی آنها را به تجربیات شما می‌سپاریم. همچنین فراموش نکنید سلیقه هم جزئی از کار ما است. پس اگر نکته ای در کار به مزاق مدیر سفارش دهنده خوش نیامد استدلال را بکار ببندید و اگر نکته صرفا مربوط به زیبایی بود با انجام درخواست سفارش دهنده رضایتش را بدست آورید.

چند استدلال درباره متن پاورپوینت:

حتما می‌دانید که متن پاورپوینت باید گویا و خلاصه باشد و در هر صفحه از دو تا سه و نهایتا شش سطر تجاوز نکند. استدلال ما در این مورد آن است که:

• 1. اگر متن پاورپوینت باید گویا و واضح باشد، پس فاصله سطرها و شماره فونت حروف باید به گونه‌ای باشد که در حالت نمایش برروی پرده ویدئو پروجکشن و یا تلویزیون از همه نقاط اتاق جلسه قابل خواندن باشد. به همین دلیل نمی‌توان از فونت‌های کوچکتر از 20 برای متن و 36 برای تیتر استفاده کرد. بهتر است به جای بولد کردن، از شماره‌های بیشتر برای بزرگتر شدن متن استفاده کنیم زیرا که بولد شدن در بیشتر مواقع از وضوح حروف می‌کاهد. فاصله سطرها نیز باید 1.25 یا بیشتر باشد. اما فاصله میان خطوط نباید به قدری باشد که ارتباط مطالب قطع شود. به مثالهای زیر توجه کنید:

الف) متن خوانا و گویا: با شماره فونت 40 برای تیتر و 28 برای متن و فاصله سطر 1.5

ب) متن ناخوانا: با شماره فونت 30 برای تیتر و 22 برای متن و فاصله سطر کمتر از 1.0

ج) متن گسسته: با فاصله سطر 3.0

• 2. نکتۀ دیگری که در این مثال‌ها مشاهده می‌کنید انتخاب متن مناسب است. همان‌طور که می‌بینیم آوردن توضیحات در پاورپوینت و در حالی‌که سخنران درباره آن صحبت می‌کند حشو است. ما از مخاطب انتظار داریم که با توجه به عناوین بحث در پاورپوینت جریان بحث را گم نکند و ذهنش با سازمان بحث آشنا شود و نه آن‌که به خواندن توضیحات مشغول شود. چه بسا خواندن این توضیحات پرسش‌هایی ایجاد کند که بیرون از بحث سخنران بوده و طرح آنها رشته کلام را از دست وی خارج کند. بطورکلی وظیفه پاورپوینت این است که در یک نگاه خوانده شود و مخاطب را به سخنرانی علاقه مند کند.
• 3. بدیهی است که برای خوانا بودن هر متنی شرط اصلی خط خوانا است. در متن‌های الکترونیکی امروز هم فونت تعیین کننده خوش خطی است. بنابراین انتخاب بهترین فونت تعیین کننده دیده شدن و خوانده شدن بهتر از سوی مخاطب است.

برای این منظور باید به هدف متن، ویژگی های مخاطب و موضوع بحث توجه کنیم و سپس واضح ترین فونت را انتخاب کنیم. مثال‌های زیر را ببینید و توجه داشته باشید که شماره فونت در هر سه ثابت است:

الف) متن غیر رسمی: فونت B Helal برای تیتر و B Homa برای زیر تیتر

ب) متن رسمی:  فونت B Titr برای تیتر و B Mitra برای زیر تیتر

ج) متن ناخوانا: فونت B Arshia برای تیتر و B Elham برای زیر تیتر

• 4. رنگ هم از نکات تعیین کننده در دیده شدن و خوانده شدن متن است. انتخاب رنگ تا اندازه زیادی سلیقه‌ای است اما پیش از سلیقه باید توجه داشته باشیم که ترکیب رنگ‌های صفحه ما با مخاطب و موضوع بحث تناسب داشته و در بدترین شرایط نیز به دیده شدن متن کمک کند. دو شیوه اصلی یکی انتخاب زمینه روشن و متن تیره و دیگری زمینه تیره و متن روشن است. در شیوه اول حروف برجسته می‌شوند و در دومی‌عمق پیدا می‌کند. هردو این شیوه‌ها مناسب هستند به شرط آن‌که میزان کنتراست میان زمینه و نوشته رعایت شود و متن با رنگ مناسب کاملا از زمینه متمایز گردد.

برای آن‌که بدانیم چه رنگ‌هایی در کنار هم چشم نوازتر هستند باید کمی‌رنگ شناسی بدانیم و رنگ‌های مکمل، متضاد و درصد ترکیب آنها را بیاموزیم. طرح این مباحث از حوصله این مطلب بیرون است؛ اما آنچه بیش از همه می‌تواند به ما کمک کند ترکیب رنگ‌ها در طبیعت است. طبیعت به ما می‌گوید که ترکیب رنگ قرمز و سیاه و یا زرد و سیاه برای اعلام خطر است و در نتیجه اگرچه در ابتدا جذاب است اما در بلند مدت مخاطب را خسته می‌کند. پس شاید بتوان از آنها برای صفحه شروع استفاده کرد اما برای متن اصلی مناسب به نظر نمی‌رسند. در مقابل ترکیب آفتاب و آبی آسمان را بیاد بیاوریم که تاچه اندازه به لذت بردن ما از مناظر منجر می‌شود.

در این باره به مثالهای ملموس تری نیاز داریم:

الف) صفحه شروع با زمینه تیره:

ب) صفحه متن با زمینه روشن:

تا اینجا با چند اصل اساسی از ویژگی های متن پاورپوینت آشنا شدیم. در ادامه استدلالهایی را درباره حرکت و صدا در پاورپوینت خواهیم داشت.