سوژه با پای خودش می‌آید!

اشاره: بهاره جلالوند- برای نوشتن یک مطلب خوب باید به نکات زیادی توجه داشت، این نکات مانند چاشنی‌های غذا هستند و به مطلب طعم، رنگ و جذابیت خاصی می‌بخشند. چنانچه ریزه کاری‌های لازم برای نوشتن یک مطلب در نظر گرفته نشود، امکان جذب مخاطب هم به حداقل خواهد رسید. گزارش یکی از قالب‌های روزنامه نگاری است که برای نوشتن آن باید به نکات زیادی توجه کرد. در این گفتار استاد «علی اکبر قاضی زاده » به برخی نکات سوژه یابی در گزارش نویسی می‌پردازد.

چه خبر است؟!

پیش از هر چیز باید به یک نکته مهم اشاره کنم، گزارشگری که به دنبال سوژه برود و هیچ سوژه ای پیدا نکند باید شغل روزنامه نگاری را کنار بگذارد و به دنبال شغل دیگری برود. این مسئله مهمی است که یک گزارشگر بداند درباره چه می‌خواهد بنویسد، به عبارت روش‌تر این‌که یک گزارشگر باید بداند در دنیای پیرامونش چه می‌گذرد. گزارشگر خوب می‌داند که مخاطبانش به دنبال چه می‌گردند و پیرامون آن می‌نویسد.

به دنبال سوژه نروید!

زمانی که گزارشگر به خوبی بفهمد در محیط پیرامونش چه می‌گذرد دیگر به دنبال سوژه نمی رود و سوژه خودش پیدا می‌شود. با یک مثال می‌توان گفت که مشکل روزنامه نگارهای ما در پیدا کردن سوژه این است که درختان را می‌بینند ولی جنگل را به خوبی نمی بینند. محیط اطراف ما پر است از سوژه‌های مختلف که برای پیدا کردن آن ها نیاز به انجام کار خاصی نیست، منتها این سوژه‌ها برای گزارشگر پویا، زنده و فعال قابل  لمس هستند.

انتخاب سوژه

سوژه‌های زیادی در اطراف ما هستند ولی شرط اول این است که بدانیم چه سوژه‌ای را از میان سوژه‌های مختلف انتخاب کنیم. گزارشگر باید یاد بگیرد سوژه‌هایی را انتخاب کند که مرتبط با زندگی امروز مخاطبانش (به ویژه مخاطبان خاص آن رسانه) باشد. تا زمانی که سوژه با زندگی مخاطبان ارتباط نداشته باشد نمی توان انتظار گزارش خوبی را داشت.

بیشتر بدانید!

شرط دومی که برای سوژه وجود دارد این است که سوژه باید در دسترس باشد یعنی سوژه‌های زیادی وجود دارند که بسیار جذاب هستند ولی روزنامه‌نگار نمی‌تواند به همه آن ها دست پیدا کند و خودش هم این موضوع را به خوبی می‌داند. یک سوژه خوب برای مخاطبان مفید است و آن ها را نسبت به موضوع آگاه یا غنی می‌کند و حتی برخی  از سوژه‌ها می‌توانند مخاطب را از فردا مطمئن کنند. البته این مسئله خیلی کم اتفاق می‌افتد و اگر گزارشی این ویژگی را داشته باشد عالی است. گزارشی که سوژه خوب دارد بر روی ذهن مخاطب تاثیر می‌گذارد و بخشی از ذهن او را روشن می‌کند. مواردی که اشاره شد برخی از شرایط پیدا کردن یک سوژه خوب برای گزارش‌نویسی است.

لطفا خلاقیت داشته باشید

گزارشگری و خبرنویسی در جامعه امروز ما به یک کار مکانیکی تبدیل شده است و گزارشگر بدون این‌که سوژه را لمس و درک کند شروع به نوشتن می‌کند. بسیاری از گزارشگران به دنبال سوژه‌هایی می‌روند که سردبیر و یا دبیر به آن‌ها می‌گوید و خلاقیتی برای سوژه به خرج نمی‌دهند. برخی از گزارشگران سوژه یابی نمی‌کنند و بعد هم به سراغ اینترنت می‌روند و با استفاده از چند نقل قول و آمار اقدام به نوشتن گزارش می‌کنند. چنین گزارش‌هایی نه ذهن مخاطب را قلقلک می‌دهد و نه تاثیر گذار است، گذشته از این‌ها چنین گزارش‌هایی، گزارشگر و رسانه‌اش را هم به جایی نمی‌رساند.

متهم اصلی

اینترنت، ضبط صوت، دوربین عکاسی، رایانه و...  همه و همه ابزارهایی برای آسان تر کردن کار رسانه‌ای هستند ولی متاسفانه این وسایل کار روزنامه نگاری را با مشکلاتی مواجه کرده اند. برخی روزنامه‌نگاران با اتکا به اینترنت مطلب می‌نویسند و حتی فکر و ایده مطالبشان را هم از اینترنت به دست می‌آورند که این به نظر من فاجعه است. در واقع چنین گزارشگ‌هایی مصرف‌کننده ایده و ذهن دیگران هستند.  برای این‌که گزارشگر خوبی باشید باید سوژه‌های خوبی پیدا کنید و از زمان پیدا کردن سوژه تا تنظیم گزارش به صورت زنده و پویا عمل کنید.