تحلیل محتوای عکس‌های یک هفته درگیری روسیه و اوکراین

واحد پژوهش- موسسه‌ی همشهری در هفته‌ی اول درگیری میان روسیه و اوکراین توانست از 6 رسانه‌ ایرانی و بین‌المللی 115 عکس را جمع‌آوری کند.

هدف از این بررسی این است که روی نحوه‌ پوشش رسانه‌های روسی، اوکراینی، ایرانی و بین‌المللی درباره‌ این کشمکش تمرکز کنیم. از آنجایی که تعداد عکس‌ها کم بود به جای نمونه‌گیری از «کل‌شماری» استفاده کردیم.

در ادامه به طور مجزا یافته‌های هریک از جدول‌ها را شرح می‌دهیم:

کدام منابع بیشترین عکس را منتشر کردند؟

همان‌طور که در این جدول می‌بینیم، ایرنا و فارس (دو خبرگزاری ایرانی) بیشترین فراوانی انتشار عکس را داشته‌اند. پس از آن سی‌بی‌اس و خبرگزاری اوکراین، رویترز و خبرگزاری تاس روسیه قرار گرفته است.

منبع عکس‌ها کدام است؟

همان‌طور که در جدول زیر می‌بینید بیشترین فراوانی مربوط به عکس‌های بدون منبع است. جالب اینجاست که ایرنا و فارس (31 و 30 عکس) نیز بیشترین فراوانی عکس‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. این در حالی است که تاس و خبرگزاری اوکراین (10 و 14 عکس) نیز در رتبه‌های بعدی قرار دارند در رابطه با انتشار عکس‌های بدون منبع.

سویه انتقادی عکس‌ها به سمت چه کسی است؟

بررسی عکس‌های دریافتی نشان می‌دهد که 77 عکس، سویه‌ انتقادی دارند و 44 عکس سویه انتقادی ندارند. اما از میان رسانه‌های موجود بیشترین انتقاد از تجاوز روسیه است که به خبرگزاری ایرنا (32 عکس) مربوط است. خبرگزاری اوکراین و سی‌بی‌اس (10 و 14 عکس) نیز در مرتبه‌ بعدی قرار دارند. این در حالی است که انتقاد خبرگزاری تاس روسیه از ناتو است.

عنصر انسانی در عکس

بررسی عکس‌ها نشان می‌دهد که همگی «عنصر انسانی» دارند و از این نظر خبرگزاری فارس و ایرنا در جایگاه نخست هستند. اما بیشترین عنصر انسانی مربوط به «پناهجویان اوکراین» است که بیشترین فراوانی آن به خبرگزاری ایرنا (10 عکس) مربوط می‌شود. خبرگزاری تاس روسیه بیشترین عکس‌های خود را به نظامیان روس اختصاص داده است و زنان و کودکان در خبرگزاری ایرنا و سی‌بی‌اس بیشترین فراوانی را دارند.

تنش‌زایی یا تنش‌زدایی؟

همان‌طور که در نمودار زیر می‌بینید، بیشتر عکس‌ها «تنش‌زا» بودند و باز بیشترین فراوانی این عکس‌ها مربوط به خبرگزاری ایرنا و فارس (32 و 18 عکس) است.

محتوای عکس

همان‌طور که در نمودار زیر می‌بینید بیشترین فراوانی محتوایی مربوط به استیصال پناهجویان اوکراینی است که آن را ایرنا منتشر کرده است. در همین حال خبرگزاری فارس از تروریست‌های سوریه در جنگ روسیه عکس منتشر کرده است و سی‌بی‌اس نیز بیشترین فراوانی عکس‌هایش مربوط به خرابی جنگ در اوکراین است. ایرنا و فارس هر دو عکس‌های معترضان به جنگ را منتشر کرده‌اند.