ما در عصر رسانه‌ها زندگی می کنیم، عصری که در آن رسانه‌های گروهی جزء جدایی ناپذیر زندگی ما هستند. آنچه که آنها به عنوان رسانه و اطلاعات به ما انتقال می‌دهند، به اشکال مختلف در نحوه زندگی، اندیشه و احساسات ما و حتی فرزندان ما تعیین کننده است. اما، اینها دلیل نمی‌شود که ما برده و اسیر این رسانه‌های گروهی شویم.

ما در عصر رسانه‌ها زندگی می کنیم، عصری که در آن رسانه‌های گروهی جزء جدایی ناپذیر زندگی ما هستند. آنچه که آنها به عنوان رسانه و اطلاعات به ما انتقال می‌دهند، به اشکال مختلف در نحوه زندگی، اندیشه و احساسات ما و حتی فرزندان ما تعیین کننده است. اما، اینها دلیل نمی‌شود که ما برده و اسیر این رسانه‌های گروهی شویم.

خواست خداوند این است که ما انسان‌ها آزاده و خوشبخت باشیم . او ما را آزاد آفریده است. ما باید این نعمت الهی را حفظ کنیم و برای حفظ این نعمت باید خود و زندگی خود را از زیر نفوذ و تأثیرات منفی و سوء این رسانه‌ها خارج سازیم. ما نباید اجازه دهیم که آنها با شست‌وشوی ذهنی، کنترل زندگی ما را به‌دست گیرند و شخصیت ما را بر اساس استانداردهای مورد نظر خود پرورش دهند. شخصیت ما باید مستقل باشد نه اینکه مانند یک رباط از قبل برنامه ریزی شده باشد.

نظر شما چیست؟ آیا شما و خانواده‌تان از تأثیرات منفی و مخرب این رسانه‌های گروهی الکترونیکی آگاهید؟ آیا اجازه می‌دهید که این رسانه‌ها از شما سوء استفاده و بهره کشی کنند؟

در این نوشته به‌طور خلاصه 10 اصل و چند روش مؤثر در کاهش بهره کشی رسانه‌ها و به‌دست گرفتن کنترل زندگی و اندیشه مخاطبان را معرفی می‌کنیم.

شاید باور نکنید که شما و خانواده‌تان تحت تأثیر منفی و بهره کشی وسایل و ابزارهایی قرار گرفته‌اید که خود آنها را به خانه آورده‌اید. اکثر مردم به‌طور ناخودآگاه اجازه می‌دهند که سازندگان و خالقان تبلیغات بازرگانی، برنامه‌های تلویزیونی، فیلم ها، موسیقی، بازی های ویدئویی و کامپیوتری از آنها سوء استفاده و بهره کشی کنند.

وقتی شما به بیگانگان (برنامه‌های رسانه‌های الکترونیکی) اجازه می‌دهید سر زده وارد خانه و خانواده تان شوند، طبیعی است آنها هم از این فرصت نهایت استفاده را می‌کنند. رسانه‌های الکترونیکی با تکنیک ها و شگردهای ظریف بر روی نقاط ضعف و ابعاد منفی طبیعت انسان‌ها (حرص، طمع، هوس، غرایز انسانی و...) تأثیر می گذارند وآگاهانه از مخاطبان خود بهره کشی می‌کنند.

اگر چه رسانه‌های سرگرم کننده ای هم هستند که حاوی اطلاعات مفید و سودمندند اما بحث ما بر روی رسانه‌های زیان آور و مخرب است. لازم است از ماهیت واقعی رسانه‌ها آگاهی کاملی داشته باشیم. رسانه‌ها دارای بخش‌های مفید و سازنده و مضر و مخربند. این ما هستیم که باید یاد بگیریم چگونه از بخش های مفید آن بهره برداری و از تأثیرات بخش های مضر و مخرب آن پرهیز کنیم. این نکته را شاید همگان بدانند اما بد نیست بر آن تأکید کنیم که همیشه افراط و تفریط در هر چیزی، حتی یک چیز خوب هم بسیار مخرب است .

میزان تأثیر رسانه‌ها برخانواده‌

بر اساس گزارش آکادمی 'پدیا تریکس آمریکا' (American Academy of Pediatrics ) در سال 2001 کودکانی که در خانه هستند، به‌طور میانگین 42 ساعت در هفته، معادل یک کار تمام وقت، وقت صرف تماشای تلویزیون یا نوارهای ویدئویی - گوش کردن به موسیقی‌های رادیو ، CD ها و بازی‌های ویدئویی یا کامپیوتری می‌کنند.

بعد از انتشار این آمار، بسیاری از بزرگسالان هم اعتراف کردند که اکثر اوقات فراغت خود را صرف تماشای تلویزیون ، نوارهای ویدئویی و سایر وسایل سرگرم کننده الکترونیکی می‌کنند. در واقع آنها فعالیت‌های مفید و سودبخشی مانند ورزش ، آموزش ... حتی استراحت و خواب کافی را هم به‌واسطه‌ی مصرف این رسانه‌های الکترونیکی فراموش کرده‌اند و هیچ کنترلی بر زندگی خود و خانواد‌ه‌‌ی خود ندارند.

بسیاری از مردم دیگر تصور می‌کنند تلویزیون یک عامل تعدیل کننده‌ی استرس و مفرح است؛ در صورتیکه تحقیقات درست عکس این باور را اثبات کرده است. آنها ثابت کرده‌اند که تماشای بیش از حد تلویزیون نه تنها استرس را افزایش می‌دهد، بلکه به‌طور کلی از انگیزه‌ها و فعالیت‌های سود‌مند جلوگیری می‌کند و باعث کاهش سلامتی افراد می‌شود.

محققان عوارض تماشای بیش از حد رسانه‌های الکترونیکی را مفصل‌تر ذکر می‌کنند: خشونت، افسردگی، پرخوری، تنبلی، بی تصمیمی، بی ارادگی، چاقی، مشکلات ذهنی و فیزیکی و ... . آنها با انتشار نتایج تحقیقات خود به مردم هشدار داده‌اند و روش‌های مقابله با چنین عوارضی را نیز ارائه داده‌اند.

چگونه کنترل زندگی خود را به دست بگیرید؟

بسیاری از مردم متوجه نیستند این رسانه‌ها هستند که کنترل زندگی آنها را در خانه شخصی‌شان به‌دست گرفته است؛ بجای اینکه آنها کنترل این رسانه‌ها را در دست داشته باشند. این افراد نمی‌دانند که با کنترل رسانه‌ها در خانه می‌توانند سر رشته زندگی را در دست بگیرند و زندگی بسیار زیبایی داشته باشند.

اکثر افراد هم نمی‌دانند که جلوگیری از سوء استفاده و بهره کشی‌های این رسانه‌ها مسئله ای اساسی در زندگی آنها است . تحقق این امر مستلزم آگاهی، اجرای یک سری قوانین قاطع و اتخاذ سیاست های رفتاری مناسب است.

رسانه‌های الکترونیکی مبتنی بر اصول و روش‌های خاص، با هدف تحریک افراد و کنترل ذهن آنها و با به‌کارگیری تکنولوژی‌ها و مهارت‌های ظریف تکنیکی طراحی شده‌اند. مسئله مهم آگاهی و شناخت اصول و اهداف رسانه‌های الکترونیکی است. دست‌یابی به این شناخت و آگاهی، شما را وا‌می‌دارد که به دنبال روش‌های بهینه استفاده و کنترل صحیح این رسانه‌های الکترونیکی باشید. بدون این آگاهی و شناخت نه تنها شما اجازه می‌دهید آنها از شما بهره کشی کنند، بلکه می‌گذارید آنها به جای شما تصمیم بگیرند، با فرزندانتان ارتباط برقرار کنند و با معیارهای خود آنها را پرورش دهند و کنترل زندگی شما در دست بگیرند. اما، اگر ما به عنوان مخاطبان این رسانه‌‌ها، هوشیارانه و با شناخت دست به انتخاب صحیح برنامه‌هایی که آنها ارائه می‌دهند، بزنیم.

زندگی ما و هدفی که از مصرف این رسانه‌ها داریم باید بر اساس ارزش‌های اعتقادی باشد. در این صورت قادر خواهیم بود تأثیرات منفی این رسانه‌ها را در زندگی خود کمتر و کمتر کنیم. در غیر این صورت همه ما قربانی بهره کشی رسانه‌ها خواهیم بود.

'سواد رسانه‌ایی ' Media - Literacy

کاربرد رسانه‌های علمی (مثبت)Positive media شاخه‌ای توسعه یافته از مطالعات رسانه‌ایی است که به عنوان' سواد رسانه‌ایی ' نامیده می‌شود. این مبحث در نظام آموزشی بسیاری از کشورها تدریس می‌شود . به عنوان مثال آمریکایی‌ها هم برای جبران عقب افتادگی‌های خود در این زمینه تلاش بسیاری کرده‌اند تا از مبحث ' سواد رسانه‌ای' استفاده کنند.

سواد رسانه‌ای یک مفهوم قدیمی است که 'مارشال مک لوهان'(Marshall Mcluhan) در سال 1965 اولین بار آن را در کتاب خود تحت عنوان 'درک رسانه: توسعه ابعاد وجودی انسان' Understanding Media: The Extensions of Man این واژه را به‌کار برده است. 'مک لوهان' معتقد بود: 'زمانی که دهکده جهانی فرا رسد باید انسان‌ها به سواد جدیدی به نام 'سواد رسانه‌ای' دست یابند . '

سواد رسانه‌ای، دانشی است که به مخاطب می‌آموزد در شرایطی که با انبوهی از پیا‌ های رسانه‌های گروهی در جهان ارتباطات قرار دارد چگونه به آسانی پیام‌های مورد نیاز خود را پیدا و انتخاب کند. به بیان دیگر، سواد رسانه‌ای عبارت است از توانایی تشخیص پیام به نحوی که مخاطب بتواند دریابد رسانه‌ی مورد نظر، کدام پیام را با هدف خبر رسانی و کدام پیام را با قصدی دیگر منتشر می‌کند.

رسانه‌های گروهی با کاهش محتوای آموزشی و افزایش ترویج رفتارهای بزهکارانه، سلامتی جسمی و روحی افراد را تهدید می‌کنند. آنها به‌طور گسترده و با پشتیبانی سرمایه‌های دولتی تاخت و تاز می‌کنند و با ترفند‌های پی‌گیرانه از سرمایه‌گذاری بر روی گسترش 'سواد رسانه‌ای' ممانعت به‌عمل می آورند.

می دانید چرا ؟ به این دلیل که در بخشی از فرایندهای قدرت با استفاده از شگرد های رسانه‌ای دست‌کاری و اعمال نظر می‌شود. نوع و میزان سرمایه گذاری در رسانه‌ها و نیز تبلیغات و معرفی همه‌ی احزاب و کانداید‌ها به دلخواه و صلاحدید قدرت‌ها صورت می‌گیرد. آنها برای پیش‌برد اهداف خود، محافظه‌کارانه و به عنوان آزادی‌خواهی، رسانه‌های گروهی را در دست گرفته، حکومت می‌کنند.

اما توسعه‌ی ' سواد رسانه‌ای ' باعث می‌شود مهارت‌های تفکر انتقادی در افراد و به‌ویژه در دانش آموزان و والدین آنها به‌وجود آید و رشد کند. توسعه این رشته راهی برای مبارزه با یک فرهنگ تحمیلی و مصرفی است که تفکر و اراده افراد را به مرور تسخیر می‌کند؛ فرهنگی که در نتیجه‌ی آن هر آنچه رسانه‌ها دیکته می‌کنند بی هیچ اندیشه‌ای پذیرفته می‌شود.

تحقیقات و مطالعات روانی و امواج مغزی افراد نشان داده است که تلویزیون و دیگر رسانه‌های تصویری الکترونیکی مانند بازی‌های ویدئویی و کامپیوتری مخاطب را به‌سوی یک خلسه (از خود بی‌خودی) خفیف می‌کشند و خواسته‌های خود را به‌صورت پیام القا می‌کنند.

محققانی که این تحقیقات را انجام داده‌اند معتقدند که برای کاهش این القا‌های ناخواسته و داشتن یک خانواده‌ی خوب و استوار باید زمان تماشای تلویزیون را در خانه محدود و نیز از تماشای برنامه‌های تحریک کننده و خشونت آمیز پرهیز کرد. ممنوع کردن تماشای برنامه‌های تحریک کننده و خشونت آمیز کمک شایانی به رشد صحیح فرزندان و دانش آموزان در حال تحصیل می‌کند.

راه‌کارهای جلوگیری از اثرات سوء این رسانه‌ها چیست؟

با توجه به موارد فوق، ما ده روش به شما معرفی می کنیم که با به‌کارگیری مستمر آنها قادر به جلوگیری از بهره کشی‌های بی‌رویه و پی‌آمد‌های منفی این رسانه‌ها خواهید شد. شما با استفاده‌ی بهینه از رسانه‌ها می‌توانید برای خود زندگی سالم و زیبایی بسازید.

اگر چه اجرای چنین روش‌هایی مستلزم تغییر بسیاری از عادت‌های پیشین است، ولی در عوض شما و خانواده‌تان یاد می‌گیرید که به رسانه نه به چشم یک دشمن بلکه به چشم یک چیز باارزش نگاه کنند. در ضمن باید پیش از اجرای این روش ها با افراد خانواده خود راجع به آنها صحبت کنید، زیرا اجرای این روش‌ها تغییری اساسی در زندگی شما ایجاد خواهد کرد.

اولین قدم برای ساختن زندگی‌ای مصون از گزند رسانه‌ها این است که والدین و بزرگسالان خود این روش‌ها را به عنوان قوانین و اصول مؤثر بپذیرند. باید اول خود آنها را باور کنیم. در مرحله‌ی بعد باید آنها را برای فرزندانمان توضیح دهیم و تشریح کنیم. در آخر باید با تدبیر و پشتکار آنها را به مرحله اجرا درآوریم.

اگر شما بتوانید با یک تغییر اساسی که منجر به کمی درگیری در خانه خواهد شد کنار بیایید، می‌توانید با انتخاب برنامه‌های پر محتوای تلویزیون یا دیگر رسانه‌های سمعی و بصری برای خانواده‌ی خود فضایی سالم و سودمند بسازید. این روش‌ها شما را مجبور نمی‌کند که تلویزیون خود را دور بیندازید بلکه از شما یک اقدام و حرکت صحیح می خواهد.

اجازه بدهید با روش اول شروع کنیم:

روش اول: اولویت با فعالیت‌های فیزیکی و ذهنی است.
شما و خانواده تان بیشتر در گیر فعالیت های مفید مختلف برای دست یابی به یک زندگی ایده‌ال هستید یا اینکه بیشتر زمانتان را صرف تماشای تلویزیون و برنامه‌های آن می‌کنید؟ اطمینان حاصل کنید که بیشتر به فعالیت‌های دسته اول می‌پردازید. در هر سطح از زندگی که هستید باید زمان، میزان و نوع برنامه‌هایی را که می خواهید ببیند از قبل مشخص کرده باشید. در غیر این صورت درست مانند خوردن غذاهای مانده که آسیب فراوانی به بدن شما وارد می آورد، تماشای بیش از حد تلویزیون هم زندگی شما را از تعادل خارج می سازد.

پژوهش‌های آکادمی 'پدیا تریکس آمریکا' صریحا ًاعلام کرده است که بچه‌ها نباید روزانه بیش از یک یا دو ساعت تلویزیون، فیلم‌های ویدئویی و موسیقی رایج تماشا کنند. این آکادمی تأکید می‌کند که کودکان گروه سنی 2 تا 5 سال هم، تنها به مدت 30 دقیقه می‌توانند در روز تلویزیون تماشا کنند.

اجرای این روش، مدت زمان تماشای تلویزیون را تا حدود 65 تا 75 درصد کاهش می‌دهد و زندگی و برنامه‌های جدیدی را برای بچه‌های 2 تا 18 سال به ارمغان خواهد آورد.

این روش در مورد بزرگسالان هم با کمی تغییر قابل اجرا است. آنها هم برای سلامت ذهن و جسمشان باید از این روش پیروی کنند. در این صورت آن‌ها وقت زیادی پیدا می‌کنند که می‌تواند به فعالیت‌های دیگری چون ورزش، یادگیری زبان جدید، یادگیری هنر و ... اختصاص داده شوند.

روش دوم : مکان قرارگیری تلویزیون را با دقت انتخاب کنید.
دستگاه تلویزیون یا کامپیوتر خود را در جایی قرار دهید که برای استفاده از آن، خود و خانواده‌تان نیاز به یک حرکت و انگیزه ارادی داشته باشید. اگر نمی‌خواهید تلویزیون و کامپیوتر تمام زمان شما را در اختیار داشته باشد، نباید این دو دستگاه را در جایی قرار دهید که به راحتی در دسترستان باشند. آنها را نباید در آشپزخانه، اتاق خواب و یا جایی که افراد خانواده بیشتر وقت خود را در آنجا می گذرانند، گذاشت.

والدین عاقل تلویزیون را در جایی قرار می‌دهند که بتوانند مانیتور یا صفحه نمایش آن را زمانی که بچه‌ها سرگرم تماشای آن هستند، کنترل کنند. پیشنهاد می‌کنیم، حتی روی آن یک روکش هم بکشید و آن را در اتاق نشیمن یا جایی که همه افراد خانواده قرار است در آن دور هم جمع شوند، قرار دهید. این کار باعث می‌شود که از تماشای مدام آن دلسرد شوید.
حدود 65 درصد از بچه‌های امریکایی در اتاق های خواب خود تلویزیون دارند. خارج کردن تلویزیون از اتاق‌های این بچه ها ممکن است منجر به یک سری کشمکش شود ولی شما باید با ملایمت به آنها توضیح دهید که به دلایلی تماشای تلویزیون در اتاق خواب ایده‌ی خوبی نیست. همه محققان در این مسئله اتفاق نظر دارند که وجود تلویزیون در اتاق کودک صحیح نیست، زیرا این امر باعث تماشای بیش از حد تلویزیون و در نتیجه چاقی عدم انجام یا تکمیل تکالیف مدرسه، گوشه گیری از سایر افراد خانواده و در نهایت انزوا طلبی می‌شود.

روش سوم : استمرار و مداومت در قوانین وضع شده؛
قوانین وضع شده باید واقع‌گرایانه باشند و از آنها حتماً پیروی شود. برای مثال شما ممکن است بخواهید تنها بعد از اتمام تکالیف و کارهای عادی روزانه بچه‌ها به آنها اجازه‌ی تماشای تلویزیون بدهید. بعضی از والدین تنها یک ساعت، آن هم قبل از شام را به تماشای تلویزیون اختصاص می‌دهند.

بعضی از پژوهشگران معتقدند که بعد از ساعت 10 یا 11 شب استفاده از تماشای تلویزیون، اینترنت و بازی‌های کامپیوتری ممنوع است. شما برای خانواده خود هر قانونی را می‌توانید وضع کنید، اما بهتر است این قوانین معقولانه باشد. قوانین نباید سخت یا استبدادی باشد. شرایط و موارد استثناء را هم در نظر بگیرید. شرایطی مانند : بیماری و مسائلی که ممکن است در یک خانواده پیش بیاید. سعی کنید در اجرای آنچه که وضع می‌کنید ثابت قدم باشید نه اینکه دائماً آنها را تغییر دهید.

تجربه نشان داده است اکثر بزرگسالانی که در گذشته والدینشان در مورد تماشای تلویزیون و دیگر رسانه‌های الکترونیکی سخت‌گیری کرده بودند، در حال حاضر زندگی موفق و پویاتری دارند. این امر از ظاهر زندگی آنها کاملاً مشهود است. آنها بیاد می‌آورند به‌جای هدر دادن زمانشان با رسانه‌های الکترونیکی مانند تلویزیون، نوار‌های ویدئویی و سایر رسانه‌های الکترونیکی (سمعی و بصری )، برای یک آینده خوب سخت کار می‌کردند. آنها از زمانشان برای توسعه توانایی‌ها و مهارت‌های علمی و هنری از قبیل فراگیری اصول فنی، کار با ماشین‌های الکترونیکی، ورزش، موسیقی، نقاشی و... استفاده کردند؛ مهارت‌هایی که از آنها فردی موفق و با ارزش در جامعه ساخته است. این همه، نتیجه اجرای قوانین منطقی و صحیح در خانواده آنها بوده است.
تحقیقات نشان داده است که بچه‌هایی که کمتر با تلویزیون یا سایر وسایل و رسانه‌های الکترونیکی (سمعی و بصری) سرکار دارند بچه‌هایی فعال و پر تحرک هستند. آنها در آینده تمایل بسیار زیاد به فعالیت‌های ذهنی و فیزیکی دارند. این بچه‌ها، به افرادی سودمند، با کمال و دارای استاندارد های بالای شخصیتی در جامعه تبدیل خواهند شد.

در حال حاضر، به‌طور طبیعی همان بچه‌ها برای خود والدینی شده‌اند. این والدین موفق هستند که می‌خواهند از هدر رفتن بی‌رویه‌ی وقت و زمان فرزندانشان به‌واسطه‌ی این رسانه‌های الکترونیکی جلوگیری کنند. این والدین از جمله والدینی هستند که از قوانین و اصول درست به شدت حمایت کرده، در اجرای صحیح آن، از خود پشتکار نشان می‌دهند.

روش چهارم: برای تماشای تلویزیون از قبل برنامه ریزی کنید.
برنامه‌های تلویزیون را از یک هفته قبل تهیه کنید. زمان و برنامه‌های مورد نظر را که حتماً باید محتوای سالم و مفرح داشته باشند، انتخاب کنید و به‌خاطر بسپارید. موارد استثناء مانند بیماری، اضطرارها و امکان منتفی شدن پخش برنامه‌ها و بخش‌های ویژه‌ای را که به مناسبت‌های خاصی پخش می‌شوند، در نظر داشته باشید. هنگام غذا خوردن از خاموش بودن تلویزیون مطمئن شوید، زیرا تماشای تلویزیون هنگام خوردن برای سلامت خانواده بسیار خطرناک است. به هیچ عنوان تسلیم اصرار‌های خانواده در خصوص تماشای تلویزیون در هنگام شام یا در غیر زمان تعیین شده نشوید.

روش پنجم: مهارت های 'سواد رسانه‌ای' را به فرزندانتان آموزش دهید.
درباره آنچه که شما و خانواده‌تان می‌شنوید و یا تماشا می‌کنید، صحبت و بحث کنید. برای فرزندانتان توضیح دهید، تماشای تلویزیون و دیگر رسانه‌ها به‌واسطه‌ی پیا‌ هایی که منتقل می‌کنند روی وضعیت رفتاری، تفکر و احساسات آنها اثر می‌گذارد. معنای پیام‌های هدف‌دار رسانه‌ها را برای آنها توضیح دهید. بعد از ارائه این اطلاعات، از آنها سؤال کنید. پاسخ آنها نشان خواهد داد که آنها چگونه و چقدر از اطلاعات داده شده را دریافت کرده‌اند. آنها مهارت‌های درست دیدن و شنیدن (دریافت پیام های مورد نظر خود) را در کنار شما به خوبی تجربه خواهند کرد. بحث و تحلیل درخصوص محتوای برنامه‌ها با خانواده، منجر به ایجاد فضای سالمی برای رشد صحیح فرزندانتان می‌شود .

روش ششم : شوخی و طنز در هنگام تماشای تلویزیون؛
بعضی از برنامه‌های تلویزیون هم مفید و هم مفرح هستند. حتی اگر برنامه‌ای چنین شرایطی را نداشت، شما باید با شوخی وخنده حسابی چنین شرایطی را برای آن به‌وجود آورید. مثلاً وقتی یک پیام بازرگانی بی‌محتوا و ابلهانه تماشا می‌کنید، روش‌های فنی، نکات ظریف و پیام‌های زیرکانه‌ای را که تولیدکنندگان در ساخت آن برنامه به‌کار برده‌اند به‌صورت شوخی و طنز بر ملا سازید. به فرزندانتان آگاهانه بفهمانید این رسانه‌ها با این ترفند‌ها می‌خواهند محصولات مورد نظر خود را به‌فروش برسانند. آنها باید آنچه را که در قالب نمایش ارائه می‌شود هوشیارانه تماشا کنند.

روش هفتم : درباره صحنه‌های خشونت آمیز، تحریک کننده‌ی تمایلات جنسی و دیگر جنبه‌های مخرب رسانه‌ها صحبت کنید.
شاید اکثریت مردم از پیآمد‌ها و تأثیرات شوم و مخرب این رسانه‌ها در آینده فرزندانشان اطلاعی نداشته باشند، ولی این واقعیتی انکار ناپذیر است.

والدین آگاه در خصوص جنبه‌های مختلف رسانه‌ها برای فرزندانشان صحبت می‌کنند. شما به عنوان والدین باید فرزندانتان را از تفاوت‌های بین خشونت و وحشت 'رسانه‌ای' با وحشت و رنج 'زندگی واقعی'‌، آگاه سازید. نباید فریب فیلم‌ها و شو‌های تلویزیونی و ... را بخورند. شرح دهید که رسانه‌ها برای رسیدن به اهداف تجاری خود حتی سکس را هم به خدمت گرفته‌اند. از تصاویر مهیج تبهکاران و قهرمانان فیلم، از خشونت‌ها و تضادهای موجود بین حقایق 'زندگی واقعی' در مقایسه با آنچه این رسانه‌ها به عنوان واقعیت به معرض تماشا می گذارند، برای آنها صحبت کنید و بخواهید نظرشان را برایتان بگویند .این گفتگوها روش خوبی برای خلق فضای سالم خانوادگی است.

روش هشتم : برنامه‌های مفید و پر محتوا را برای تماشا انتخاب کنید.
تماشای برنامه‌های آموزشی تلویزیون و فیلم‌های ویدئویی را به عنوان یک اصل دائمی و به‌صورت عادت درآورید.
بسیاری از برنامه‌های خوب تلویزیون مانند برنامه‌های تاریخی، فرهنگی، علمی، بیوگرافی شخصیت‌ها، تئاتر و نمایش‌های کلاسیک و ... قادرند خانواده ما را آگاه و غنی سازند. این برنامه‌ها حتی می‌توانند مفرح و الهام بخش هم باشند.

روش نهم : عادت به تماشای برنامه‌های خوب.
به عنوان بزرگسال برنامه‌هایی را که می‌خواهید تماشا کنید، انتخاب کنید. اگر لازم است دلیل تماشای آن را برای فرزندان و دوستانی که در آن ساعت به دیدن شما آمده‌اند، توضیح دهید. این کار باعث می‌شود تا عادت‌های تماشای برنامه‌های مورد نظر شما با افراد خانواده همسان شود.

نکته‌ای که نباید آن را فراموش کنید این است که بچه‌ها هرگز از روی میل و رغبت از قوانین شما پیروی نخواهند کرد. تنها تأکید، سرسختی و پایداری شما در اجرای صحیح قوانین و روش‌ها است که آنها را وادار به پذیرش و اجرا می‌کند.

روش دهم : بر اساس ارزش‌های اعتقادی زندگی کنید.
برنامه‌ها و پیام‌هایی که شما از رسانه‌های دریافت یا گزینش می کنید، باید براساس ارزش‌های اعتقادی باشد. به‌واسطه‌ی این ارزش ها است که پایه زندگی خانوادگی شما محکم و استوار خواهد شد. شما می‌توانید ارزش‌های زندگی و خواسته‌های شخصی خود را با ارزش‌های اعتقادی منطبق سازید و به سلامت آینده خود و فرزندانتان مطمئن شوید.

نکته آخر

شاید پیام های رسانه‌ای سر زده و بی خبر وارد زندگی شما می شوند. باوجود این، این شما هستید که می‌توانید با درایت و هوشیاری از تأثیرات منفی آنها بر روی زندگی و خانواده خود جلوگیری کنید.

بر اساس ده روش فوق و با در نظر گرفتن شرایط سنی کودکانتان، می‌توانید برنامه خوب و صحیحی را برای زندگی خود طراحی کنید. شاید همه‌ی این 10 روش هم به کار شما نیاید و شاید هم نیاز داشته باشید کمی از سیاست و درایت‌های شخصی خود کمک بگیرید. ولی مطمئناً با رعایت روش‌هایی که انتخاب می‌کنید و کمی صبوری و پشتکار در اجرای برنامه‌هایتان حتماً به نتیجه مطلوب خواهید رسید.

سه مرحله ساده پیشنهادی ما برای به‌کارگیری روش‌های فوق و کنترل زندگی خود عبارت است از:
ـ کسب شناخت از مسئله
ـ اجرای راه کارهای موجود
ـ پایداری و مداومت در اجرای راه کارها
امتحان کنید و نتایج آن را با چشمان خود ببینید.
به قول معروف: هرکسی آن درود عاقبت کار که کشت.

منبع:

هاروارد دیوید
مجله Good News