خبرنگاری ورزشی، ویژگی‌ها و شرایط آن موضوع مجموعه گفتارهایی از مازیار ناظمی مدرس روزنامه‌نگاری و گوینده و کارشناس صدا و سیماست. در چهار گفتار قبلی او به شرایط خبرنگار ورزشی و امکانات مورد نیاز آن،  ملاحظات و مقتضیات سیاسی و فرهنگی این حرفه و تفاوت خبرنگاری ورزشی در تلویزیون با سایر رسانه‌ها پرداخت.

اشاره: خبرنگاری ورزشی، ویژگی‌ها و شرایط آن موضوع مجموعه گفتارهایی از مازیار ناظمی مدرس روزنامه‌نگاری و گوینده و کارشناس صدا و سیماست. در چهار گفتار قبلی او به شرایط خبرنگار ورزشی و امکانات مورد نیاز آن،  ملاحظات و مقتضیات سیاسی و فرهنگی این حرفه و تفاوت خبرنگاری ورزشی در تلویزیون با سایر رسانه‌ها پرداخت.
اکنون در بخش پنجم این مجموعه گفتارها با تفاوت‌های خبرنگاری ورزشی در سطح ملی و بین‌الملی از زبان مازیار ناظمی آشنا می‌شویم.

***

 

زمان:[5:30]

 

در مورد تفاوت خبررسانی رسانه‌های ملی و بین‌الملی، شاید مهمترین بحث مجاورت مخاطبان است، یعنی مخاطبان در کجا قرار دارند و یا چه نیازها و انتظاراتی از شما دارند؟ یک رسانه مانند صدا و سیما مثلا شبکه یک، یا رادیو ایران را اگر به عنوان یک رسانه ملی در نظر بگیریم یا روزنامه‌های کشورمان مانند روزنامه‌های ورزشی اکثرا بعد بین‌المللی ندارند، اینها با مخاطبانی مواجه هستند با شرایط خاص که عمدتا در داخل کشور قرار دارند. این گروه مخاطبان مجاورت جغرافیایی دارند و مجاورت معنوی هم می‌توانند داشته باشند. همچنین این مخاطبان نسبت‌های قومی، فرهنگی، اجتماعی و مذهبی مشترک دارند. بنابراین کسی که در حوزه کار خبررسانی یک رسانه ملی کار می‌کند باید مخاطب خودش را با توجه به این مجاورت‌ها و ویژگی‌ها در نظر بگیرد. بر همین اساس خبرنگار ورزشی که در یک ریانه ملی کار می‌کند باید خبری را در بسته خبری قرار دهد، در کنداکتورش بچیند یا در صفحه روزنامه قرار دهد که متناسب با نیازهایی باشد که در حوزه رسانه‌های ملی با چارچوب جغرافیایی مشخص تعریف می‌شود. این نکته مهمترین معیار و شاخص است برای این‌که بین خبر و پیام با مخاظب و تیپ غالب مخاطبان و نیازهای آنها فاصله ایجاد نشود.

اما در حوزه بین‌المللی شما یک آیینه بیرونی می‌توانید داشته باشید از آنچه که در داخل کشور اتفاق می‌افتد؛ برای کسانی که خارج از این مملکت هستند و مشتاق و منتظرند صحنه‌هایی از آنچه که در داخل کشور مثلا در حوزه ورزش می‌گذرد را پیگیری کنند.

ادبیات بین‌الملل با ادبیات رسانه‌های ملی قاعدتا تفاوت‌ دارد. در رسانه‌های بین‌المللی شما در سطح گسترده‌ای با مخاطبان متنوع مواجه هستید که مجاورت آنها قابل تشخیص نیست. البته می‌توانیم ایرانیانی را در نظر بگیریم که در حوزه‌های مختلف جهان قرار دارند و مجاورت فرهنگی دارند اما مجاورت جغرافیایی ندارند، الان در حوزه تقسیم‌بندی صدا و سیما هدف شبکه جام‌جم، ایرانیان خارج از کشور است. اما برای شبکه‌های 'پرس تی‌وی' شبکه العالم و شبکه خبر به عنوان شبکه‌های بین‌الملی صرفا ایرانیان ایرانیان خارج از کشور مد نظر نیستند بلکه گروه‌های مختلفی که علاقمند به مسائل خبری ایران هستند به عنوان مخاطب مد نظر قرار می‌گیرند. در این قبیل از شبکه‌ها ادبیات خبر نویسی با ادبیات پردازش خبر در رسانه ملی تفاوت فراوانی دارد. در حوزه بین‌الملل آن چیزی که من به تجربه دیده‌ام این است که چون مخاطب خارج از کشور شناخت آنچنانی نسبت به وقایع و حوادث ورزشی مثلا اخراج آقای علی دایی یا بازگشت دوباره‌اش به پرسپولیس ندارند، بنابراین نیاز به پیشینه و یک گراندهایی نسبت به موضوع در طول خبر داریم. این پیشینه توضیحات اضافه‌تری است که به موضوع خبر اضافه می‌شود تا آنها شناخت جامع‌تری به موضوع پیدا کنند.

باید یادآوری کنم که در حوزه رسانه‌های بین‌المللی ما غیر از صدا و سیما در حوزه مطبوعات از این لحاظ فقیر هستیم و یک رسانه بین‌المللی به معنای واقعی نداریم. به همین دلیل یکی از بحث‌های مهم در این حوزه تربیت افرادی است بعنوان خبرنگار ورزشی که در حوزه‌های بین‌المللی بتوانند کار کنند. مهمترین ویژگی کسی که در رسانه بین‌المللی می‌تواند خبررسانی کند؛ دانستن زبان است. یک خبرنگار ورزشی بین‌المللی حداقل باید یک زبان خارجی مثلا انگلیسی، فرانسه یا دیگر زبان‌های زنده دنیا را بداند. به علت ندانستن زبان حضور خبرنگاران ورزشی ما در مجامع بین‌الملی ورزشی بسیار کمرنگ بوده است. متاسفانه با وجود فرصت ایجاد شده در طول سال‌‌هایی که من دیدم، ما نتوانستیم در حوزه خبررسانی بین‌المللی ورزشی آنچنان که باید مرجع و محل اعتبار و رجوع باشیم. البته در طول سال‌های اخیر وضع به مراتب بهتر شده، دفاتر مختلفی ایجاد شده و از خبرگزاری‌های مختلف و خود صدا وسیما، خبرنگارانی رفتند و در رویدادهای مختلف بین‌المللی حضور پیدا کردند و چهره مناسب‌تری از ایران و ورزش ایران به نمایش گذاشتند اما به نظر من هنوز تا رسیدن به این مرحله که رسانه‌های ما مرجع و محل اعتبار باشند فاصله زیادی هست. لازمه این کار در درجه اول تربیت افرادی است که حداقل چند زبانه باشند و بتوانند با زبان‌های بین‌المللی خبرهای ورزشی کشورمان را به اطلاع جهانیان برسانند.