درس‌نامه آنلاین روزنامه‌نگاری علمی از سوی فدراسیون جهانی روزنامه‌نگاران علمی (WFSJ) و با همکاری شبکه علوم و توسعه (SciDev.Net) طراحی شده است. پیش از این شش درس از این مجموعه  از نظرتان گذشت...

اشاره: درس‌نامه آنلاین روزنامه‌نگاری علمی از سوی فدراسیون جهانی روزنامه‌نگاران علمی (WFSJ) و با همکاری شبکه علوم و توسعه (SciDev.Net) طراحی شده است. پیش از این شش درس از این مجموعه  از نظرتان گذشت. درس هفتم  که خود از چندین قسمت تشکیل شده به 'گزارشگری در باره سیاست های علمی' اختصاص دارد. اولین بخش از درس هفتم این مجموعه را با موضوع 'چرا باید به سیاست های علمی پرداخت ' پیش از این با هم خواندیم. اکنون دومین بخش از این درس را  با عنوان' سیاست های علمی را بیاموزید' با هم می خوانیم.

***

 

4 آستین ها را بالا بزنید

به عنوان یک روزنامه نگار علمی، شما باید تلاش کنید تا سیاست های علمی را بیاموزید، حتی اگر نخواهید درباره آنها گزارش ندهید. برای کسانی که تازه به این حوزه آمده اند، ممکن است اندکی زمان ببرد تا تمام ساختارهای ملی و بین المللی، سازمان ها و علایم اختصاری بعضا سردرگرم کننده آنها را شناسایی کنند. خود را غرق این موضوع نکنید، به خودتان فرصت کافی بدهید. سوال بپرسید و بخوانید. اینترنت به طور طبیعی منبع بی نظیری برای به دست آوردن تصویری بزرگ و کلی است. به موتورهای جستجوگری مانند گوگل سر بزنید و عباراتی مانند سیاست علمی آفریقا (Science Policy Africa) را جستجو گنید. یکی از نخستین لینک هایی که بازگردانده می‌شود پیوندی به وب سایت یونسکو درباره برنامه سیاست علمی و توسعه پایدار است ( http://www.unesco.org/science/psd) سری به این سایت بزنید و مطالب مقدماتی درباره این برنامه و دیگر برنامه های علمی یونسکو را مطالعه کنید. این نخستین تمرین ها برای آشنایی با سیاست های علمی است.

چنین تلاشی که در حد چند دقیقه در روز وقت شما را می‌گیرد قطعا به وقتی که می‌گذارید می‌ارزد. شما ایده هایی برای داستان ها و دیگر نکات و اطلاعات ناب پنهانی را در این بررسی پیدا خواهید کرد.

ما در وب سایت یونسکو فهرستی مربوط به کنفرانسی  که در ماه مارس سال 2008 برگزار شده بود را پیدا کردیم. عنوان این کنفرانس «علم با آفریقا» ( http://www.sciencewithafrica.com) بود. ما چیزی درباره کنفرانس نمی دانستیم و حاضریم شرط ببندیم شما هم چیزی درباره آن نشنیده بودید. می‌بینید! چه کسی گفته وب گردی وقت تلف کردن است؟

این نکته را در ذهنتان حک کنید که عمق و عرض اطلاعات به طور قابل ملاحظه و چشمگیری از موسسه ای به موسسه دیگر و از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. به ویژه اگر بخواهید جستجویی به زبان انگلیسی درباره کشوری غیر انگلیسی زبان انجام دهید.

برای این‌که درک بهتری از موسسات مربوط به سیاست علمی و آخرین تحولات مروبوط به این موسسات داشته باشید با کارشناسان مشورت کنید. بسیاری از همکاران روزنامه نگار علمی بازنشسته شما، آماده اند تا اطلاعات خود را با شما در میان بگذارند. و البته اجازه دهید دانشمندان مسایل را به شما توضیح دهند. اگر با دانشمندی در آزمایشگاهی که کار می کند ملاقات کردید، شاید در پایان مصاحبه وقت خوبی باشد که از او سوالاتی درباره سیاست هایی که او بیشتر درباره آن ها حساس است بپرسید. سیاستمداران و قانونگذاران شاید حاضر نباشند وقت جدی به شما اختصاص دهند مگر این‌که از موسسه رسانه ای بزرگی مانند نیویورک تایمز و یا خبرگزاری شین هوا باشید، اما کارمندان آنها با روزنامه نگارها همکاری می کنند و اطلاعات را در اختیار آنها قرار می دهند. در طولانی مدت باید افراد برجسته و مهم در حوزه کاری خود را بشناسید و با کارمندان آنها ارتباط برقرار کنید.

اگرچه مخاطب اصلی این درس روزنامه نگاران مکتوب و آنلاین است، اما همین اصول برای روزنامه نگاری رادیو، تلویزیونی هم صادق است. البته مانند همیشه چالش اصلی برای رادیو و تلویزیون این است که افرادی را پیدا کنند که شخصیت و تصویر آنها داستان ها را زنده کند. به عنوان نمونه ای در این زمینه گزارش رادیو ملی عمومی  (npr) را درباره نگرانی های رایج درباره پروژه عظیم چینی ها برای ساخت سدی بزرگ را مطالعه کنید (http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=17723829) .

7.5  دالان های سیاست علمی

این ها برخی از جاده ها و راه هایی است که روزنامه نگاران علمی می‌توانند درون آنها با سیاست های علمی روبرو شوند.

 

محل	توضیح
کارکردهای دولت	موضوعات علمی و بودجه های آنها محل بحث در مجلس ها و جلسات استماع و همچنین موضوع بحث در کمیته های مشورتی و بدنه سیستم قانون گذاری است. در ایالات متحده یکی از روش های خوب دنبال کردن این موضوعات مرور صورت جلسه های رسمی است. .(http://www.gpoaccess.gov/fr/index.html)
کارزارهای انتخاباتی	نامزدهی انتخاباتی معمولا در سخنرانی ها و یا جلسات حزبی و تبلیغی به مسایل مهم و داغ علمی روز اشاره می‌کنند.
جلسه های جامعه علمی	دانشمندان رشته های مختلف مانند انجمن عصب شناسان ( http://www.sfn.org/) و یا انجمن اروپایی علوم زمین ( http://www.copernicus.org/EGU/) نشست های سالانه ای را برگزار می‌کنند که در آنها بخش خاصی به سیاست هایی که بر تحقیقات آنها تاثیر می‌گذارد اختصاص داده شده است. گاهی اوقات در نشست های بزرگ علمی، شخصیت های سیاسی سخنرانی هایی را ارایه می‌دهند که اعلام کننده سیاست های جدید آنها در آن حوزه است.
مذاکرات بین المللی	سازمان ملل متحد ( http://www.un.org/) و دیگر سازمان های بین المللی معمولا نقش رهبری در مسایلی که تاثیرات جهانی به همراه دارد را بر عهده می‌گیرند. برای مثال درباره این‌که در مقابل تاثیرات گرمایش زمین چه باید کرد و این موضوع چه تاثیری بر تنوع زیستی دارد.
سازمان های غیر دولتی	گروه های شهروندی، انجمن های تخصصی و فعالان حوزه مختلف از طریق گزارش ها و برنامه های رسانه ای خود سعی می‌کنند بر سیاست های عمومی در حوزه های مختلف تاثیر بگذارند.
فعالیت های شرکت ها	شرکت های تجاری بزرگ بخش های تحقیق و توسعه فعالی دارند و سعی می‌کنند تا به نفع خود بر قوانین مروبط به تحقیقات علمی تاثیر بگذارند.
ژورنال های علمی	ژورنال های پیشرو مانند نیچر ( http://www.nature.com/index.html) و ساینس ( http://www.scienceonline.org/) از طریق سر مقاله ها و یادداشت های بخش سیاست علمی که توسط دانشمندان نوشته می‌شود به شکل گیری این سیاست ها کمک می‌کنند