این پرونده تلاش می کند روابط مثلث «افکار عمومی، متهم و قاضی» را با حلقۀ اتصال «رسانه» تشریح کند.

 

مقدمه - افسانه نوروزی، شهرام جزایری، شهلا جاهد، کبری رحمان‌پور، مه‌آفرید خسروی، کهریزک،رکسانا صابری، حلقه فاطمی(بیمه)، خفاش شب، بیجه و سعید حنایی نام هایی هستند که پرونده‌های جنجالی چند سال گذشته را به یاد می‌آورند؛ پرونده‌هایی که  اگر نبود اخبار روزنامه ها، رادیو، تلویزیون و سایت های خبری به چنین شهرت و اهمیتی دست نمی یافتند.

 بطور کلی پوشش خبری پرونده های عمومی قضایی میتواند موضوع بحث مهمی برای کارشناسان حقوقی و رسانه ای باشد. چرا که برخورداری از دادرسی منصفانه و عادلانه از حقوق اولیۀ هر فرد محسوب می شود و برگزاری علنی دادگاه ها برای پاسداشت همین حق است.  اما از آنجا که همۀ اعضای جامعه نمی توانند هم‌زمان در جلسات رسیدگی حضور داشته باشند، روزنامه نگاران به منزله چشم و گوش مردم در محاکم عمل می کنند.

با این وجود  چگونگی روایت جریان محاکم  در رسانه ها، تأثیر آن بر افکار عمومی و آرای  قضایی محل بحث و اختلاف‌ نظر ها ی بسیاری است. کارشناسان رسانه ای انتشار گزارش محاکم را مقوم  آزادی اطلاع رسانی و موجب آگاهی بخشی عمومی، پیشگیری از جرائم  و مهم تر از آن تضمین دادرسی عادلانه می دانند. اما از سوی دیگر برخی کارشناسان حقوقی، رسانه ای شدن جریان محاکم را موجب فشار افکار عمومی بر محاکم و قاضی و احتمال خروج احکام از دایره انصاف  و نهایتا تحدیدی برای قضاوت عادلانه  و قانونی تلقی می کنند.

پروندۀ پیش رو با عنوان «پوشش خبری دادگاهها؛ تضمین عدالت یا تحدیدقضاوت؟ » تلاش می کند این موضوع را از منظرهای مختلف مورد بحث و بررسی قرار دهد و مناسبات و روابط مثلث «افکار عمومی، متهم و قاضی» رابا حلقۀ اتصال رسانه تشریح کند.

 

گفت وگوها و یادداشت های این پرونده به قرار زیر است که طی روزهای آینده منتشر می شوند:

 

مرز  آزادی اطلاع رسانی  و حقوق متهم

گفت و گو با دکتر محمدحسین میرمحمدصادقی؛ حقوقدان، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و سخنگوی پیشین قوۀ قضائیه

 

 

صفحه حوادث نیمه تاریک جامعه

گفت و گو با عبدالصمد خرمشاهی؛ حقوقدان و وکیل پروندههای مهم اجتماعی افسانه نوروزی، کبری رحمانپور، شهلا جاهد و...

 

 

دستگاه قضایی زندان اطلاعات

گفت و گو با دکتر باقر انصاری؛ عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی ، حقوقدان و صاحب‌نظر در زمینۀ حقوق ارتباط جمعی

 

 

از روایت دادرسی تا کشف جنایت

گفت و گو با مسعود ابراهیمی؛ دبیر حوادث روزنامه ایران

 

 

جای معلق رسانه‌ها در محاکم

گفت و گو با آرش خاموشی؛ عکاس خبری

 

 

آژیر درس عبرتی برای خانواده ها

گفت و گو با سحر رضوی؛ سردبیر برنامۀ تلویزیونی آژیر

 

 

ارزش خبری شهرت متهم

امیر خلوصی؛ عکاس خبری

 

 

 

*برای مطالعۀ بیشتر دربارۀ این مبحث منابع زیر توصیه می شود:

انصاری، باقر. حقوق حریم خصوصی. تهران: سمت، 1386، صص 262-230.

انصاری، باقر. حقوق ارتباط جمعی. تهران: سمت، 1387، صص 396-384.

انصاری، باقر. «مطالعه ی تطبیقی حق دسترسی رسانه ها به دادرسیها و اطلاعات قضایی». فصلنامه پژوهش حقوقپ دانشگاه علامه طباطبایی. سال سیزدهم، شماره ی 35،زمستان 1391، صص 308-269.

کیبل، ریچارد. راهنمای روزنامه نگاری. ترجمه ی مریم تاج فر. تهران: همشهری، 1379، صص344-331.