سه گام اساسی در نوشتن یک متن رادیویی

پیش از این گفته شد مرحله سفارش متن تهیه کننده باید تمام جزییات و مشخصه‌های مطالب موردنظر خود را چه از جنبه محتوایی چه از جنبه بیانی با نویسنده در میان بگذارد و به اصطلاح سفارش دهد. مرحله دوم در تدارک متن سفارش مرحله نگارش است. نویسنده بعد از اینکه از جزییات کار و کم و کیف مطالب آگاهی پیدا کرد باید اقدام به تهیه و تدارک متن بکند.

این مرحله یعنی نگارش خود از سه گام عمده تشکیل شده است. یکی تهیه مصالح نوشته یا به اصطلاح مواد و نکات موردنیاز که باید از منابع و متون اخذ شود. دوم طراحی هریک از متن‌هاست. این که هر متن بنا به درخواست تهیه‌کننده  

و اقتضایات کنداکتور و قالب برنامه چگونه شروع شود. موضوع و پیام در آن چگونه طرح و بسط داده شده چگونه تمام شود. چراکه طرز شروع و چگونگی تقطیع و انتقال و ربط موضوع در متن و نحوه پایان بندی آن در جذب مخاطب و تاثیرگذاری بر شنوندگان مهم است. گام سوم پس از طراحی نوشتن و اقدام به نگارش است. انتخاب هنرمندانه واژه‌ها، رعایت خصلت گفتار در جمله و ربط دادن عبارات و دقت در سادگی بیان در عین زیبایی و نوشتن شکلی که به راحتی بر زبان گوینده جاری شود و حس صحبت کردن با مخاطب را القا کند مربوط به مرحله نگارش است که اساس یک نوشته خوب را تشکیل می‌دهد.

ضمنا نویسنده باید متن خودش را بدون قلم‌خوردگی و به شکلی خوانا و با املا و خطی استاندارد و مفهوم تحویل دهد. اگرچه بعضی از نویسندگان در رادیو مطالبشان را تایپ می‌کنند. اما تایپ در رادیو اجباری نیست، نوشته باید وضوح املایی و خطی کافی برای گوینده داشته باشد. نوشته‌های آشفته و درهم با سطرهای فشرده و قلم‌خورده گوینده را عصبی می‌کند.  اما مرحله سوم در تدارک متن برنامه مرحله ویرایش است وقتی نویسنده براساس سفارش قبلی مطالب را نوشت و تحویل داد و تهیه کننده هم متن‌ها را مرور و بازخوانی و اصطلاحات موردنظر خود را اعمال کرد، یا برای بازنویسی به نویسنده ارجاع داد نوبت به ویرایش نهایی متن برسد. در این مرحله مطالب در اختیار ویراستار گروه برنامه‌ساز قرار می‌گیرد تا چنانچه اشکال و ایراد زبانی یا خطای دستوری برخورنده‌ای در مطالب وجود داشته باشد اصلاح شود، ویراستار مطابق قواعد دستور زبان معیار و امروزی و بدون دخل و تصرف در نوشته و با ملاحظه روا بودن برخی مسامحات زبانی در گفتار و متون شفاهی مطالب را بازخوانی و ویرایش می‌کند و با امضا و مهر تایید خود که مجوز پخش از آنتن رادیوست مطالب را به گروه برنامه‌ساز تحویل می‌دهد. نکاتی که عرض شد مربوط به مراحل سه‌گانه تدارک و آماده‌سازی متن برنامه بود. در گفتار بعدی  درباره زبان و سبک نوشتن در رادیو صحبت می‌کنم.