این پرونده تلاش می کند روابط مثلث «افکار عمومی، متهم و قاضی» را با حلقۀ اتصال «رسانه» تشریح کند.
مقدمه - افسانه نوروزی، شهرام جزایری، شهلا جاهد، کبری رحمانپور، مه‌آفرید خسروی، کهریزک،رکسانا صابری، حلقه فاطمی(بیمه)، خفاش شب، بیجه و سعید حنایی نام هایی هستند که پروندههای جنجالی چند سال گذشته را به یاد می‌آورند؛ پرونده‌هایی که اگر نبود اخبار روزنامه ها، رادیو، تلویزیون و سایت های خبری به چنین شهرت و اهمیتی دست نمی یافتند.
بطور کلی پوشش خبری پرونده های عمومی قضایی میتواند موضوع بحث مهمی برای کارشناسان حقوقی و رسانه ای باشد. چرا که برخورداری از دادرسی منصفانه و عادلانه از حقوق اولیۀ هر فرد محسوب می شود و برگزاری علنی دادگاه ها برای پاسداشت همین حق است. اما از آنجا که همۀ اعضای جامعه نمی توانند هم‌زمان در جلسات رسیدگی حضور داشته باشند، روزنامه نگاران به منزله چشم و گوش مردم در محاکم عمل می کنند.
با این وجود چگونگی روایت جریان محاکم در رسانه ها، تأثیر آن بر افکار عمومی و آرای قضایی محل بحث و اختلاف نظر ها ی بسیاری است. کارشناسان رسانه ای انتشار گزارش محاکم را مقوم آزادی اطلاع رسانی و موجب آگاهی بخشی عمومی، پیشگیری از جرائم و مهم تر از آن تضمین دادرسی عادلانه می دانند. اما از سوی دیگر برخی کارشناسان حقوقی، رسانه ای شدن جریان محاکم را موجب فشار افکار عمومی بر محاکم و قاضی و احتمال خروج احکام از دایره انصاف و نهایتا تحدیدی برای قضاوت عادلانه و قانونی تلقی می کنند.
پروندۀ پیش رو با عنوان «پوشش خبری دادگاهها؛ تضمین عدالت یا تحدیدقضاوت؟ » تلاش می کند این موضوع را از منظرهای مختلف مورد بحث و بررسی قرار دهد و مناسبات و روابط مثلث «افکار عمومی، متهم و قاضی» رابا حلقۀ اتصال رسانه تشریح کند.
گفت وگوها و یادداشت های این پرونده به قرار زیر است که طی روزهای آینده منتشر می شوند:
مرز آزادی اطلاع رسانی و حقوق متهم
گفت و گو با دکتر محمدحسین میرمحمدصادقی؛ حقوقدان، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و سخنگوی پیشین قوۀ قضائیه
صفحه حوادث نیمه تاریک جامعه
گفت و گو با عبدالصمد خرمشاهی؛ حقوقدان و وکیل پروندههای مهم اجتماعی افسانه نوروزی، کبری رحمانپور، شهلا جاهد و...
دستگاه قضایی زندان اطلاعات
گفت و گو با دکتر باقر انصاری؛ عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی ، حقوقدان و صاحب‌نظر در زمینۀ حقوق ارتباط جمعی
از روایت دادرسی تا کشف جنایت
گفت و گو با مسعود ابراهیمی؛ دبیر حوادث روزنامه ایران
جای معلق رسانه‌ها در محاکم
گفت و گو با آرش خاموشی؛ عکاس خبری
آژیر درس عبرتی برای خانواده ها
گفت و گو با سحر رضوی؛ سردبیر برنامۀ تلویزیونی آژیر
ارزش خبری شهرت متهم
امیر خلوصی؛ عکاس خبری
*برای مطالعۀ بیشتر دربارۀ این مبحث منابع زیر توصیه می شود:
انصاری، باقر. حقوق حریم خصوصی. تهران: سمت، 1386، صص 262-230.
انصاری، باقر. حقوق ارتباط جمعی. تهران: سمت، 1387، صص 396-384.
انصاری، باقر. «مطالعه ی تطبیقی حق دسترسی رسانه ها به دادرسیها و اطلاعات قضایی». فصلنامه پژوهش حقوقپ دانشگاه علامه طباطبایی. سال سیزدهم، شماره ی 35،زمستان 1391، صص 308-269.
کیبل، ریچارد. راهنمای روزنامه نگاری. ترجمه ی مریم تاج فر. تهران: همشهری، 1379، صص344-331.
