زبان و تحولات اجتماعی و فرهنگی عنوان دو گفتار از مهدی سمائی است که بخش اول آن با عنوان «زبان مخفی» که نام کتابی از این نویسنده و پژوهشگر است از نطرتان گذشت. اکنون ودر بخش پایانی این گفتارها وی به نقش تحولات زبانی در موسیقی مدرن و پاپ ایرانی پرداخته و اشعار این نوع موسیقیها را از نظر ارتباطی و اطلاعرسانی مورد بررسی قرار داده است. با هم میشنویم.
مقدمه: زبان و تحولات اجتماعی و فرهنگی عنوان دو گفتار از مهدی سمائی است که بخش اول آن با عنوان «زبان مخفی» که نام کتابی از این نویسنده و پژوهشگر است از نطرتان گذشت. اکنون ودر بخش پایانی این گفتارها وی به نقش تحولات زبانی در موسیقی مدرن و پاپ ایرانی پرداخته و اشعار این نوع موسیقیها را از نظر ارتباطی و اطلاعرسانی مورد بررسی قرار داده است. با هم میشنویم.
تاثیر اجتماع و تحولات آن بر زبان را هم میتوانیم از دیدگاه اطلاع رسانی بررسی کنیم.شتابی که اطلاع رسانی در این سالها گرفته بر بر فرم شعر،زبان شعر و ترانهها هم تاثیر گذاشته است.
این تحولات در درجه اول قالبهای سنتی شعر را به هم ریخت و به شکل نیمایی در آورد. در دوره بعد شعر نیمایی به شعر سپید، شعری بیوزن و قافیه تبدیل شد. اما تحولات اجتماع بر ترانهها هم تاثیر گذاشته، ترانههایی که تاکنون و در زمان قدیم می شنیدیم از شعر کهن استفاده میکردند. در اجرای آنها زمان زیادی را اجرای موسیقی بدون استفاده از کلام به خود اختصاص میداد. میزان اطلاعرسانی که با زبان و شعر انجام میشد خیلی کم بود. اگر سیر ترانهها را نگاه کنیم، میبینیم که میزان اطلاع رسانی در ترانهها هم زیاد شده است.در واقع همان سیری که شعر طی کرده در آهنگ و در ترانهها هم طی شده. میزان آهنگ کم شده و میزان کلام زیاد شده. هر چه میزان کلام زیادتر شود، میزان اطلاع رسانی زیاد شده است. من این را به علت شتاب گرفتن میزان اطلاع رسانی در عصر حاضر میدانم.
برای باز کردن بحث من ترانههای بنیامین را مثال میزنم. بنیامین مثل بقیه خوانندهها کارش را شروع کرد اما یکدفعه گل کرد و ترانههایش به شکل خیره کنندهای فروش رفت. یکی از چیزهایی که میتوانیم در ترانههای پدیدهای مثل بنیامین پیدا کنیم، میزان کم آهنگ است. آن آهنگ شروعی که در اغلب کارها وجود دارد را ا ندارد. به سرعت میپرد به ترانه بعدی و انگار عجله دارد که در کوتاهترین زمان حرف دلش را بزند و اطلاع رسانی بکند. کمتحملی نسل جدید را انگار بنیامین خوب فهمیده، حالا عامدانه یا غیر عمدی. زمان را نمیکشد و حرفش را طول نمیدهد.
در ترانههای رپ این را با وضوح بیشتری میبینیم. فقط حرف میزنند. ترانههایی که رپها اجرا میکنند با ترانههای نسل قدیم اصلا از لحاظ میزان اطلاع رسانی قابل مقایسه نیست. اگر بخواهیم آن را روی کاغذ بنویسیم گاهی به اندازه دو روی یک کاغذ میشود. انگار میخواهد همه حرف دلش را در یک ترانه بگوید و من این را به علت شتاب گرفتن میزان اطلاع رسانی در جامعه میدانم.